Brynica: wioska o silnym konspiracyjnym ruchu ludowym którego działacze podporządkowali się Armii Krajowej.

19 kwietnia 1944 r. 

Niemcy obstawili posterunkami Brynicę i rozpoczęli rewizję w domach. Aresztowano 4-ch ludzi: Antoniego Krauze (znaleziono w jego mieszkaniu łuskę wystrzelonego naboju) – został rozstrzelany. Pozostali aresztowani to: Adam Sideł i Stanisław Grabka – ostatecznie wywiezieni do obozu koncentracyjnego (ten pierwszy został tam zamordowany) oraz Cyprian Krogulec (po kilku tygodniach zwolniony z aresztu).

12 i 13 września 1944 r.

     12 września Niemcy próbowali aresztować  Emilię Szajdek, nauczycielki. Podczas wyprowadzania z wioski, z inicjatywy Józefa Zapały „Stefan” kilku ludzi, a mianowicie: Antoni Zapała, Władysław Krauze „Hejnał”, Stanisław Grabowski „Socha”, Władysław Plech wszczęło pogoń za gestapowcami i aresztowaną. W efekcie uwolniono aresztowaną. Jeszcze tego samego dnia do wioski wjechał zmotoryzowany oddział żandarmerii, który zaskoczył konspiratorów przygotowujących kolejny numer podziemnego pisma „Ziemia Kielecka”. Ostatecznie aresztowany został Stanisław Grabowski "Socha" (zamordowany w więzieniu w Kielcach).

     13 września 1944 r. do Brynicy ponownie przyjechali Niemcy. Domagali się wydania tych, którzy brali udział w odbiciu nauczycielki. Mieszkańcy nikogo nie wydali. Okupanci pojmali więc dziewięciu mieszkańców wioski którzy zostali rozstrzelani i zakopani w dole nieopodal rzeki. Byli to: Sideł Józef, Sideł Wojciech, Sideł Stanisław, Sideł Antoni, , Szczerek Józef, Szczerek Stanisław, Czyż Józef, Czyż Stefan, Żak Jan. Potem mieszkańcy odkopali ciała i w trumnach przewieźli ich zwłoki na cmentarz parafialny w Chełmcach.

     Na zdjęciu pomnik upamiętniający pomordowanych mieszkańców Brynicy znajdujący się przed budynkiem szkoły.